Operatie Barbarossa – Stewart Binns

Het bloedige keerpunt in de Tweede Wereldoorlog vanuit Russisch perspectief

In de zomer van 1941 marcheren 4 miljoen Duitse soldaten de Sovjet-Unie binnen. De bloedigste militaire operatie ooit laat een spoor van dood en vernieling achter, en is een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog. Het niveau van wreedheid wordt pas geëvenaard als het Sovjetleger Stalingrad terugwint, en vervolgens meedogenloos wraak neemt als het Berlijn binnenvalt.

Vanuit een zeldzaam perspectief, dat van de Sovjets en de Oost- Europeanen, wordt in Operatie Barbarossa een tragisch stukje geschiedenis verteld: van de Duitse invasie van de Sovjet-Unie tot de val van Berlijn in april 1945. Stewart Binns zocht in talloze Russische archieven en geeft zo een unieke kijk op de ‘andere kant’ van de oorlog. Hij combineert een tactisch en technisch verslag van de oorlogsmanoeuvres met menselijke en aangrijpende persoonlijke verhalen over moed, vaderlandsliefde en lijden. Dit is het verhaal van de bloedigste oorlog uit de geschiedenis.

Lees hier alvast een preview.

 

Lijst van afbeeldingen

1. Terwijl Jozef Stalin over zijn schouder meekijkt ondertekent Vjatsjeslav Molotov, de Sovjet-Russische minister van Buitenlandse Zaken, op 23 augustus 1939 in Moskou het niet-aanvalsverdrag tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. (Niday Picture Library/Alamy stockfoto)

 

2. De verschrikkelijke verwoestingen waarmee Operatie Barbarossa gepaard ging. Bij het oprukken van de Wehrmacht in de Sovjet-Unie in de zomer en het najaar van 1941 werden talloze dorpen vernietigd. (Süddeutsche Zeitung-foto/Alamy stockfoto)

 

3. Terwijl manschappen van de Duitse Einsatzgruppe A toekijken slaat een onbekende Litouwse nationalist in de stad Kaunas, Litouwen, met een knuppel Joodse medeburgers dood, juni 1941. De identiteit van de moordenaar is nooit definitief vastgesteld, dus ook niet of het hier om de beruchte ‘Koopman des doods van Kaunas’ gaat. Deze foto is waarschijnlijk gemaakt door Wehrmachtfotograaf Wilhelm Gunsilius. Deze opname zou heel goed tijdens het beruchte ‘Bloedbad bij de Lietūkis-garage’ gemaakt kunnen zijn. (Bundesarchiv. B 162 Bild-04145)

 

4. Door de Wehrmacht gevangengenomen soldaten van het Rode Leger begraven hun doden, Białystok, Wit-Rusland, juli 1941. (INTERFOTO/Alamy stockfoto)

 

5. Het ravijn van Babi Jar, Kiev, Oekraïne, waar op 29 en 30 september 1941 tijdens één enkele operatie van Einsatzgruppe C en Oekraïense collaborateurs 33.771 Joden werden vermoord. (CPA Media Pte Ltd/Alamy stockfoto)

 

6. De terechtstelling van de partizane Zoja Kosmodemjanskaja, Held van de Sovjet-Unie, in het dorpje Petrisjtsjevo, zo’n 90 kilometer ten westen van Moskou, 29 november 1941. Voordat ze werd geëxecuteerd is ze wreed gemarteld, maar heeft daarbij nooit enige informatie prijsgegeven. Na haar dood werd haar lichaam in het openbaar tentoongesteld en verminkt. (ITAR-TASS News Agency/Alamy stockfoto)

 

7. Een Duits slachtoffer van ‘Generaal Winter’ van het Rode Leger, doodgevroren in de sneeuw, januari 1942. (mccool/Alamy stockfoto)

 

8. Het begraven van de doden, de vreselijke realiteit van het Beleg van Leningrad, de Volkovo-begraafplaats, 3 februari 1942. (ITAR-TASS News Agency/Alamy stockfoto)

 

9. Een kind is van honger gestorven in het Getto van Warschau, Polen. Deze foto is ongedateerd, maar is waarschijnlijk begin 1942 gemaakt. (ITAR-TASS News Agency/Alamy stockfoto)

 

10. Fuseliers van de 13e Gardedivisie Fuseliers onder commando van generaal-majoor Alexander Rodimtsev rukken tussen 16 en 18 september 1942 op door de puinhopen van Stalingrad. (akg-images/Alamy stockfoto)

 

11. Ondersteund door Iljoesjin II-2-grondaanvalsvliegtuigen van de Sovjetluchtmacht rukken T-34-tanks op tijdens de Slag om Koersk, juli 1943. (ITAR-TASS News Agency/Alamy stockfoto)

 

12. Een verpleegster van het Rode Leger helpt een gewonde soldaat aan het front. Datum en plaats van deze opname zijn onbekend. (dpa picture alliance/Alamy stockfoto)

 

13. Inwoners van Odessa begroeten na de bevrijding van die stad door het Rode Leger op 10 april 1944 een cavalerist van het 8e Gardeleger, dat onder bevel stond van Vasili Tsjoejkov. (SPUTNIK/Alamy stockfoto)

 

14. Een tankcommandant van het Rode Leger buigt zich over het prikkeldraad van een Duits concentratiekamp om een gevangene te begroeten. De naam van het kamp is onbekend, en de enige datum die gegeven wordt is ‘april 1945’. Die aanduiding wekt de indruk dat het hier gaat om kamp Ravensbrück, 90 kilometer ten noorden van Berlijn, dat op 30 april werd bevrijd. Hoewel het een vrouwenkamp was, zat er ook een aantal mannen opgesloten. (akg-images/Alamy stockfoto)

 

15. Het lichaam van een Duitse vrouw in een gepantserd personeelsvoertuig van de ss tijdens de Slag om Berlijn, april 1945. Niet bekend is hoe ze daar is terechtgekomen, noch onder welke omstandigheden ze de dood heeft gevonden. Wel bekend is dat de voertuigcommandant SS-Hauptsturmführer Hans-Gösta Pehrsson was, die deel uitmaakte van de elite-eenheid SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division ‘Nordland’, een eenheid waar veel Scandinavische vrijwilligers bij zaten, van wie de meesten tijdens de gevechten om Berlijn zijn gesneuveld. (mccool/Alamy stockfoto)

 

16. Een fuselier van het Rode Leger, gewapend met een Sovjet-Russische pistoolmitrailleur van het type PPSJ-41, loopt tijdens de Slag om Berlijn langs een gesneuvelde Hauptsturmführer van de SS. De foto is ongedateerd, maar aangezien de gevechten duidelijk zijn beëindigd, is de datum waarschijnlijk 1 mei 1945. (mccool/Alamy stockfoto)

 

‘Een verbluffend boek, boordevol schroeiende, tot nu toe ongepubliceerde, getuigenissen. Het zal lezers volkomen verbijsterd achterlaten.’ – Andrew Roberts, auteur van Churchill: de biografie